حقوق طبیعی و حق طبیعی: تحلیل مفهومی و تکامل تاریخی

Authors

  • مجید نیکویی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
Abstract:

دیدگاه‌ها درخصوص نسبت میان «حق طبیعی/حقوق‌بشر» و «حقوق طبیعی» متفاوت است. در این میان، برخی بر تمایز و ناسازگاری مفهوم حق طبیعی و حقوق طبیعی تأکید می‌کنند. وفق این نگاه، نه‌تنها خاستگاه تاریخی این دو مفهوم متفاوت است، بلکه از لحاظ مفهومی نیز میان این دو سازگاری وجود ندارد، زیرا حق طبیعی مفهومی اخلاقاً بی‌طرف و منشأ آزادی است در صورتی که حقوق طبیعی مفهومی اخلاقی و منشأ تکالیف است. نوشتار حاضر، پس از بررسی نقادانۀ ادلۀ مذکور، به اثبات این نکته می‌پردازد که نه‌تنها حقوق طبیعی و حق طبیعی از جهت مفهومی با یکدیگر سازگارند، بلکه از چشم‌انداز تاریخی نیز نظریۀ حق طبیعی و حقوق‌بشر از دل نظریۀ حقوق طبیعی مدرسی تکون ‌یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حق خوشبختی در جبران حقوق طبیعی جانبازان و ایثارگران

حق بر شادکامی از جمله حقوق طبیعی انسان است. از آنجا بخش مهمی از حق بر سعادت، شادکامی و کمال انسان زمانی محقق می‌شود که فرد از تمامیت و سلامت قوای جسمی و روحی لازم برخوردار باشد، بنابراین حقوق طبیعی هیچ‌کس نمی‌تواند نادیده انگاشته یا منبع و منشأ آن معدوم شود. بیان بالا فرضیۀ اصلی نوشتار حاضر است. از این جهت مفروض ما این خواهد بود که حقوق طبیعی هر انسانی بنیان طبیعی سعادت و شادکامی او را فراهم آو...

full text

حق طبیعی در اندیشۀ فارابی

نظریۀ حق طبیعی، به‌مثابۀ قاعده‌ای حاکم در حوزۀ فلسفۀ حقوق و زیربنای مقررات و اعتبارات عقلایی و قانونی، مورد توجه فیلسوفان مسلمان است، در این میان فارابی نخستین متفکری بود که در این زمینه از یک‌سو با توجه به مبانی معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی و از دیگر سو با در نظر گرفتن رابطه و نسبت حقوق اعتباری با جهان تکوین نظریه‌پردازی کرده و با تأکید مبانی فلسفۀ مدنی و انسان‌شناسی به تحلیل و تبیین پایه‌ای‌تری...

full text

عدالت طبیعی بنیان صلح طبیعی از قوانین طبیعی تا حقوق طبیعی

نظریه ای عدالت طبیعی علی رغم کارآیی بی نظیر و کارکرد بسیار قدیمش در زمینه صلح، هنوز در میان آراء رایج در سطح بین الملل عجیب غریب مانده است. سیطره اندیشه قدرت محورانه مکتب حقوق تحققی و همطرازان آن باعث شده تا اندیشه نوعی درمان طبیعی برای وضعیت بیمارگونه نظام بین الملل معاصر نیز همواره ابتر مانده، روشهای ارائه شده، تصنعی جلوه کنند. مقاله حاضر با این مفروض که قوانین طبیعی سنگ بنای وصول به عدالت طب...

full text

جوهر حقوق بشر در نظریه‌های «حقوق طبیعی» و «حقوق اسلامی»

جهانشمولی حقوق بشر را نمی‌توان صرفاً توسعه کمّی و عرضی آن دانست، بلکه بیشتر مراد از حقوق بشر جهانشمول حقوقی کیفی و است. در حقیقت، مفروض چنین حقوقی این است که ریشه آن در هر انسانی یافت شود و در هر زمان و مکانی قابل احقاق و اعمال است؛ بنابراین حقوق بشر جهانشمول، حداقلی از حقوق طبیعی و فطری است که هر انسان از آن جهت که انسان است از آن بهره‌مند است. لذا این کشف و فهم حقوق بشر جهانشمول امر جدیدی نیست،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 47  issue 3

pages  747- 769

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023